Hinduizm; Ritueller Dini
Hinduizm icin ritueller dini demek cok da yanlis olmaz. Dogumundan olumune ve hatta sonrasina kadar bircok dini tore yer alir bir hindunun hayatinda. Diger bircok Nepalli hindu ile de paralellik gosteren Newari kastinin adetlerine kisaca bir goz atalim.
Her cocuga dogdugu zaman’namakarana’ adini verdikleri bir torenle o kabilenin reisi, aile astrologu ve hindu rahip tarafindan iki isim konur. Biri halk arasinda kullanilan, herkesin bildigi ismi. digeri ise gizli isim.
Ailesi; ‘pasni’ denilen torenle hindu tanrilarina pirinc sunar. Bu sayede cocugun dunyaya geldigi duyurulur ve duzgun bir hayat dilenir.
7 yaslarina gelen erkek cocuk; torensel kiyafetler esliginde saclari kazinir ve sadece tepesinde ufak bir puskul birakilir. Anneleri esliginde bozuk para ve pirinc serpistirilmis bir yoldan tahta takunyalar giyerek yururler ve ellerinde bir tas dolusu pirinci hindu tanrilarina sunarlar. Artik bekar erkek kategorisindedirler ve yaptiklari hatalar cocukluk olarak gorulmeyip cezalandirilacaktir.
1o yasini asan genc kizlar sembolik olarak Vishnu ile evlendirilirler. Boylece kalin pamuklu sal giymeye hak kazanirlar. Bunu ‘barha’ adi verilen toren izler ki, bu da dunyevi hazlardan sakinmayi ve evlenene kadar bekaretini korumayi amaclar.
Evlilik; genellikle arabulucular (lami) sayesinde gerceklesir. Yerine ve zamanina aile astrologu karar verir. Bizdeki beyaz gelinligin yerini hem gelinde hem de bayan davetlilerde kirmizi renk alir. Gelin; oldukca gurultulu bir calgicilar toplulugu esliginde evinden alinir ve damat evinde bir yag lambasi ve anahtarla karsilanir. 84 cesit yemek esliginde davetlilere ciftin evlendikleri duyurulur.
Yaslilikta 4 cesit ‘janka’ adini verdikleri seromoni vardir. Ilki 77 yas, 7 ay, 7 gun dolunca. Ikincisi 83 yas, 4 ay, dort gun dolunca, Ucuncusu ise 99 yas, 9 ay, 9 gun dolunca. Bu seromonilerde yasli kisi, ailenin gencleri tarafindan tasinan 4 kollu bir tahterevana bindirilerek orkestra esliginde yasadigi mahallelerde dolastirilir. Son toren, ‘sithan’ adini verdikleri oldukten sonra bedenin yakilmasi islemidir ki, sanirim onu ayri bir baslik altinda anlatmak daha dogru olur.
3000 yili asan Hinduizm rituelleri, modern cagin gereklerine direnmekte ve hala bircok Hindu tarafindan harfiyen yerine getirilmektedirler. Fotografta 7 yasina gelen cocuklara yapilan ‘busakha’ toreni yer almakta.